Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

fluctus V

  • 1 fluctus

    fluctŭs, ūs, m. [st2]1 [-] lame, vague, flot, houle. [st2]2 [-] mer; eau de mer. [st2]3 [-] agitation, trouble, orage, péril.    - excitatis fluctibus, Cic.: au milieu de l'agitation des vagues.    - fluctibus sese committere maluit, Cic.: il aima mieux braver la mer en furie.    - excitare fluctus in simpulo, Cic. Leg. 3, 16, 36: soulever une tempête dans un verre d'eau.    - fluctus civiles, Nep.: troubles civils.    - irarum fluctus, Lucr.: flots de la fureur.    - fluctus curarum, Lucr.: trouble des soucis.    - fluctus belli, Lucr.: périls de la guerre.    - fluctus rerum, Hor.: tempêtes politiques.
    * * *
    fluctŭs, ūs, m. [st2]1 [-] lame, vague, flot, houle. [st2]2 [-] mer; eau de mer. [st2]3 [-] agitation, trouble, orage, péril.    - excitatis fluctibus, Cic.: au milieu de l'agitation des vagues.    - fluctibus sese committere maluit, Cic.: il aima mieux braver la mer en furie.    - excitare fluctus in simpulo, Cic. Leg. 3, 16, 36: soulever une tempête dans un verre d'eau.    - fluctus civiles, Nep.: troubles civils.    - irarum fluctus, Lucr.: flots de la fureur.    - fluctus curarum, Lucr.: trouble des soucis.    - fluctus belli, Lucr.: périls de la guerre.    - fluctus rerum, Hor.: tempêtes politiques.
    * * *
        Fluctus, huius fluctus. Cic. Une vague, Un flot.
    \
        Variis fluctibus agi. Seneca. Estre agité et tormenté de, etc.
    \
        Immodicis fluctibus canent aequora. Ouidius. La mer est blanche de, etc.
    \
        Ad fluctum declamabat Demosthenes. Cic. Aupres du flot.
    \
        Ferre fluctum. Cic. Endurer.
    \
        Insanos curarum comprime fluctus. Sil. Agitations et perturbations.
    \
        Fluctus fortunae. Plin. L'impetuosité.

    Dictionarium latinogallicum > fluctus

  • 2 fluctus

    fluctus, ūs (ante-class. form of the gen. sing. fluctuis, Varr. and Nigid. ap. Gell. 4, 16, 1; nom. plur. flucti, Pac. and Att. ap. Non. 488, 12), m. [fluo; cf. fluctio], the peculiar motion of fluids, a flowing, waving.
    I.
    In abstr. (rare; cf.:

    unda, fluentum): jactetur aquae fluctu quoque terra vacillans,

    Lucr. 6, 554 sq. —Of the flowing motion of the magnetic fluid (v. aestus):

    Cogitur offensare pulsareque fluctu Ferrea texta suo,

    Lucr. 6, 1053.—In mal. part., Lucr. 4, 1271; cf. fluctuo, I. a fin.
    II.
    Transf., a flow, flood. —In concr., a wave, billow, surge, esp. of the sea (the predom. signif. of the word in prose and poetry; esp. freq. in the plur.).
    (α).
    Sing.: fons aquae dulcis, qui fluctu totus operiretur, nisi, etc., the flood, i. e. high tide, Cic. Verr. 2, 4, 53, § 118: alia fluctus differt, dissipat visceratim membra, Maria salsa spumant sanguine, Enn. ap. Non. 183, 18 (Trag. v. 144 ed. Vahl.):

    ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,

    Plaut. Rud. 1, 2, 76; 82:

    fluctum a saxo frangi,

    Cic. Fam. 9, 16, 6:

    fluctus uti... volutus Ad terras immane sonat per saxa,

    Verg. G. 3, 237:

    ad fluctum aiunt declamare solitum Demosthenem, ut fremitum assuesceret voce vincere,

    to the waves, Cic. Fin. 5, 2, 5.—
    (β).
    Plur.: indu mari magno fluctus extollere certant, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 425 ed. Vahl.): mulserat huc navim compulsam fluctibus pontus, id. ap. Prisc. p. 870 P. (Ann. v. 257 ed. Vahl.):

    excitatis maximis fluctibus,

    Cic. Rep. 1, 6:

    (insulae) fluctibus cinctae,

    id. ib. 2, 4; cf.:

    Massilia, quae cincta Gallorum gentibus barbariae fluctibus alluitur,

    id. Fl. 26, 63:

    sese fluctibus committere,

    id. Verr. 2, 2, 37, § 91:

    sedatis fluctibus,

    id. Inv. 2, 51, 154:

    puppes ad magnitudinem fluctuum tempestatumque accommodatae,

    Caes. B. G. 3, 13, 3:

    in fluctibus consistere,

    id. ib. 4, 24, 2:

    fluctibus compleri,

    id. ib. 4, 28 fin.:

    luctantem Icariis fluctibus Africum Mercator metuens,

    Hor. C. 1, 1, 15:

    o navis, referent in mare te novi Fluctus,

    id. ib. 1, 14, 2:

    mulcere fluctus et tollere vento,

    Verg. A. 1, 66:

    procella... fluctus ad sidera tollit,

    id. ib. 1, 103:

    revomere salsos fluctus pectore,

    id. ib. 5, 182.—Prov.: excitare fluctus in simpulo, to raise a tempest in a tea-pot, i. e. to make much ado about nothing, Cic. Leg. 3, 16, 36.—
    2.
    Poet. transf., a stream of odors:

    unde fluens volvat varius se fluctus odorum,

    Lucr. 4, 675.—And of a stream of fire:

    atro volvens incendia fluctu,

    Val. Fl. 7, 572.—
    B.
    Trop., like tempestas and unda, and our waves or billows, for turbulence, commotion, disturbance:

    qui in hac tempestate populi jactemur et fluctibus,

    Cic. Planc. 4, 11; cf.

    contionum,

    id. Mil. 2, 5:

    rerum Fluctibus in mediis,

    Hor. Ep. 2, 2, 85; cf. also Lucr. 5, 11:

    hoc omne tempus post consulatum objecimus iis fluctibus, qui per nos a communi peste depulsi, in nosmet ipsos redundarunt,

    Cic. de Or. 1, 1, 3; id. Att. 8, 3, 5:

    fluctus civiles,

    Nep. Att. 6:

    capere irarum fluctus in pectore,

    Lucr. 3, 298; so,

    irarum,

    id. 6, 74; Verg. A. 12, 831; Val. Max. 9, 3 init.:

    tristes curarum,

    Lucr. 6, 34:

    belli,

    id. 5, 1290.

    Lewis & Short latin dictionary > fluctus

  • 3 fluctus

        fluctus ūs, m    [FLV-], a flood, flow, tide, wave, billow, surge: maximi: sese fluctibus committere. puppes ad magnitudinem fluctuum accommodatae, Cs.: Luctans fluctibus Africus, H.: mulcere fluctūs, V.: revomere salsos fluctūs pectore, V.: qui (fons) fluctu totus operiretur, nisi, etc.: Fluctus ut volutus Ad terras sonat, V.: ad fluctum declamare, to the waves.—Prov.: excitare fluctūs in simpulo, a tempest in a tea-pot.—Fig., turbulence, commotion, disturbance: in hac tempestate populi iactemur et fluctibus: rerum Fluctibus in mediis, H.: fluctūs civiles, N.: irarum fluctūs, V.
    * * *
    wave; disorder; flood, flow, tide, billow, surge; turbulence, commotion

    Latin-English dictionary > fluctus

  • 4 fluctus

    fluctus fluctus, us m волна

    Латинско-русский словарь > fluctus

  • 5 fluctus

    1. flūctus, ūs, m. (fluo, vom alten Supinum flūctum), das Strömen, Wogen, die Strömung, I) eig.: aquae, Lucr.: vom Strömen des magnet. Fluidums, Lucr. – übtr. im obszön. Sinne, die Renkung, Plur. bei Arnob. 5, 44. – II) meton., die Strömung = die hochgehende Welle, die Woge, bes. die Meereswoge, die Flut, α) Sing.: fluctu (maris) allui, Liv.: fluctu operiri, Cic.: ad fluctum declamare, Cic.: iam medio apparet fluctu Zacynthos, mitten auf dem Meere, Verg. – varius f. odorum, Strömung, Lucr.: atro volvens incendia fluctu (Strom), Val. Flacc.: tortos in fluctum ponere crines, wellenförmig, Manil. – β) Plur.: fractis iam et novissimis fluctibus leviter allui, Plin. ep.: fluctibus compleri, Caes.: fluctus sedare, Cic.: fluctus frangere, Sen.: ire per longos fluctus, das weite Meer, Hor. – sprichw., excitare fluctus in simpulo, viel Lärm um nichts machen, Cic. de legg. 3, 36. – im Bilde, die Wogen, Fluten, der Strudel = Unruhe, Ungemach usw. des Lebens, bes. des öffentl., emergere e fluctibus servitutis, Cic.: iactari populi fluctibus, auf den unruhigen Wogen des Volkslebens sich umhertreiben, Cic.; vgl. se civilibus fluctibus (den unruhigen Wogen, den Stürmen des politischen Lebens) committere, Nep.: f. contionum, stürmische V., Cic. – u. der Leidenschaften, irarum, Verg. – Archaist. Genet. fluctuis, Varro bei Gell. 4, 16, 1; vgl.
    ————
    Charis. 143, 12: Nom. Plur. flucti, Pacuv. tr. 77. Acc. tr. 33 u. 633. Vgl. Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 283.
    ————————
    2. flūctus, s. fluxus .

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fluctus

  • 6 fluctus

    I flūctus, ūs m. [ fluo ]
    1) течение, волнение ( aquae Lcr)
    2) морской вал, волна (maximi fluctūs excitantur C; fluctūs extollĕre Cs)
    3) текучесть, нетвёрдость, шаткость, непостоянство (f. rerum H; f. et tempestas populi C)
    4) волнение, смятение, буря (f. civles Nep; f. contionum C)
    II flūctus, a, um арх. T (v. l.) = fluxus I

    Латинско-русский словарь > fluctus

  • 7 fluctus [1]

    1. flūctus, ūs, m. (fluo, vom alten Supinum flūctum), das Strömen, Wogen, die Strömung, I) eig.: aquae, Lucr.: vom Strömen des magnet. Fluidums, Lucr. – übtr. im obszön. Sinne, die Renkung, Plur. bei Arnob. 5, 44. – II) meton., die Strömung = die hochgehende Welle, die Woge, bes. die Meereswoge, die Flut, α) Sing.: fluctu (maris) allui, Liv.: fluctu operiri, Cic.: ad fluctum declamare, Cic.: iam medio apparet fluctu Zacynthos, mitten auf dem Meere, Verg. – varius f. odorum, Strömung, Lucr.: atro volvens incendia fluctu (Strom), Val. Flacc.: tortos in fluctum ponere crines, wellenförmig, Manil. – β) Plur.: fractis iam et novissimis fluctibus leviter allui, Plin. ep.: fluctibus compleri, Caes.: fluctus sedare, Cic.: fluctus frangere, Sen.: ire per longos fluctus, das weite Meer, Hor. – sprichw., excitare fluctus in simpulo, viel Lärm um nichts machen, Cic. de legg. 3, 36. – im Bilde, die Wogen, Fluten, der Strudel = Unruhe, Ungemach usw. des Lebens, bes. des öffentl., emergere e fluctibus servitutis, Cic.: iactari populi fluctibus, auf den unruhigen Wogen des Volkslebens sich umhertreiben, Cic.; vgl. se civilibus fluctibus (den unruhigen Wogen, den Stürmen des politischen Lebens) committere, Nep.: f. contionum, stürmische V., Cic. – u. der Leidenschaften, irarum, Verg. – / Archaist. Genet. fluctuis, Varro bei Gell. 4, 16, 1; vgl. Charis. 143, 12: Nom. Plur. flucti, Pacuv. tr. 77. Acc. tr. 33 u. 633. Vgl. Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 283.

    lateinisch-deutsches > fluctus [1]

  • 8 fluctus [2]

    2. flūctus, s. 1. flūxus /.

    lateinisch-deutsches > fluctus [2]

  • 9 fluctus

    течение (1. 96. 112. D. 50. 16).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > fluctus

  • 10 fluctus

    billow, wave.

    Latin-English dictionary of medieval > fluctus

  • 11 fluctus

    , us m
      волна, течение, пучина; волнение, буря

    Dictionary Latin-Russian new > fluctus

  • 12 Ó navís, referént ín mare té novi flúctus!

    О корабль, отнесут в море опять тебя волны!
    Гораций, "Оды", I, 14, 1-8:
    Ó navís, referént ín mare té novi
    Pórtum! Nónne vidés, ut
    Núdum rémigió latus,
    О корабль, вот опять в море несет тебя
    Бурный вал. Удержись! В гавани якорь свой
    Брось! Ужель ты не видишь,
    Весла, - бурей твоя мачта надломлена, -
    Снасти страшно трещат, - скрепы все сорваны,
    (Перевод А. Семенова-Тян-Шанского)
    Только что успел накидать на бумагу. Я думаю, и Гораций так делал с Меценасом: посылал ему черное... Я еще и сам не знаю, кончено оно или нет, хорошо или дурно; но знаю только, что Гораций говорил "ad rempublicam": O navis referent in mare te novi fluctus? (П. А. Вяземский - А. И. Тургеневу, 13.VI 1819.)
    Берстель кряхтел, ему не спалось, он выкурил еще одну трубку, потом долго смотрел на серое полотно палатки, и она казалась ему парусом на корабле, и корабль останавливался, и снова плыл, и опять останавливался, и так без конца. И все складывалось в знакомую и давно забытую латынь, похожую на монашескую молитву:
    O navis, referent in mare te novi
    Fluctus. O quid agis? Fortiter occupa
    Portum. (Ю. Н. Тынянов, Смерть Вазир-Мухтара.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Ó navís, referént ín mare té novi flúctus!

  • 13 Excitāre fluctus in simpulo

    Поднять бурю в стакане воды (букв. в ковше), т. е. поднять шум из-за пустяков.
    Латинская поговорка, засвидетельствованная у Цицерона, "О законах", III, 16, 36: Et avus quidem noster singulari virtute in hoc municipio quoad vixit restitit M. Gratidio, cujus in matrimonip sororem aviam nostram habebat, ferenti legem tabellariam. Excitabat enim fluctus in simpulo ut dicitur Gratidius, quos post filius ejus Marius in Aegaeo excitavit mari. "И наш [ Цицерон обращается здесь к своему брату Квинту. - авт. ] дед всю жизнь с выдающейся доблестью выступал в своем муниципии против проводившего закон о тайном голосовании М. Гратидия, на сестре которого, нашей бабке, был женат. Гратидий поднимал, как говорится, бурю в черпалке, такую же, какую впоследствии его сын Марий [ Получивший это имя по усыновлению (предположительно - братом знаменитого Мария). - авт. ] поднимал на Эгейском море".

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Excitāre fluctus in simpulo

  • 14 Excitabat fluctus in simpulo

    He was stirring up billows in a ladle. (He was raising a tempest in a teapot) (Cicero)

    Latin Quotes (Latin to English) > Excitabat fluctus in simpulo

  • 15 volvo

    volvo, volvī, volūtum, ere (altind. válate, dreht sich, griech. ελύω, εἰλύω, winde, krümme, gotisch walwjan, wälzen, ahd. welzan, nhd. wälzen), rollen, kollern, wälzen, drehen, wirbeln, im Wirbel (Strudel) drehen, winden, I) eig.: A) im allg.: a) v. leb. Wesen: molem, Verg.: grandia saxa, Verg. (vgl. verso no. I, A, 1, auch über Ter. eun. 1085): oculos huc illuc, oculos per singula, Verg.: sub naribus ignem, sprühen, Verg.: semineces multos, am Boden wälzen, poet. = zu Boden strecken, Verg.: hostilia cadavera, umwenden, Sall. – volvimur undis, werden von den W. umhergerollt, sind ein Spiel der W., Verg. – Passiv volvi medial, rollen, sich wälzen, sich winden, sich drehen, mille meae volvuntur puppes, Lucan.: (anguis) inter vestes volvitur, Verg.: ante pedes Veneris, Prop.: in caput, Verg.: in fossas, Verg.: curru, herabrollen vom W., Verg.: in caeno, s. caenum. – u. bes. α) sich am Boden wälzen, v. im Kampfe Gefallenen, humi, arvis, Verg.: fundo in imo, Verg.: leto (im T.), Verg.: permixti caede virorum volvuntur equi, Verg. – β) sich drehen, v. Tanzenden, occepi denuo hoc modo volvi, Plaut. Pseud. 1277 R. – b) v. Lebl., wie vom Flusse, saxa glareosa, Liv.: saxa sub undis, Lucr.: scuta virûm sub undis u. sub undas, Verg.: caput alcis, umherrollen, Verg.: minores vortices, Hor. – v. Winde, fumum caligine atrā, aufwirbeln, Lucr.: so auch ignem ad fastigia summa, Verg.: vastos ad litora fluctus, Verg.: mare, Verg. – v. Lande, fumum, aufwirbeln, Verg. – refl. se volvere od. bl. volvere u. medial volvi, rollen, umrollen, sich wälzen, sich winden, wirbeln, sich emporwälzen, aufwirbeln, α) refl.: herba circa arbores se volvens, Plin.: u. so Partiz. volvens refl., volventia plaustra, die rollenden, Verg. georg. 1, 163. – β) medial: cylindrum volvi et versari turbinem putant, Cic.: illi qui volvuntur stellarum cursus sempiterni, Cic.: v. Tränen, lacrimae volvuntur inanes, rollen (fließen) vergebens, Verg.: lacrimae per ora volutae, Verg.: volvuntur per ora lacrimae, Hieron. – v. Flusse, per silvas, Verg.: sic tauriformis volvitur Aufidus, Hor.: quanta cum praecipitatione volvuntur (flumina), Sen.: caeco volvente fluctu, sich umrollend, Liv. fr. – von der Flamme, per culmina hominum, Verg. – v. Staube, ad muros, Verg. – v. einem Steine, per inane, durch die Luft wirbeln, Verg.

    B) insbes.: 1) einen Faden von der Spindel haspeln, ihn abspulen, volvere filum, Varro LL. 5, 114. – 2) eine Schriftrolle (volumen) von ihrem Stabe abrollen, aufrollen u. lesen, Tyrrhena carmina retro, Lucr.: libros Catonis, Cic. – 3) fortrollen, rollend mit fortnehmen, flumen pecus et domos volvens unā, Hor.: volvens aliena vitellus, Hor. – 4) meton., rollend, wälzend bilden, auch wir rollen, wälzen, pilas, wölgern, Plin.: als milit. t.t., orbem, einen Kreis aufrollen, schließen, nach allen Seiten Front machen, Liv.: in spatio exiguo turmas, Liv. – errorem per tortuosi amnis sinus flexusque, im Zickzack umherirren (vgl. κυκλοῦν), Liv.

    II) übtr.: A) im allg.: a) übh.: vita populi Romani per incerta maris et tempestatum cotidie volvitur, ist täglich das unsichere Spiel der Meereswogen u. Stürme, Tac. ann. 3, 54. – b) v. Redner, dem die Worte gleichmäßig u. ohne Anstoß von den Lippen rollen (vgl. volubilis), celeriter verba, nur so dahinrollen, Cic.: sententias facile verbis, Cic.: longissima est complexio verborum, quae volvi uno spiritu potest, Cic. – medial, quo melius cadat aut volvatur oratio, gleichmäßig dahinrolle, Cic. – c) eine Zeit od. die Dinge in der Zeit den Kreislauf durchlaufen lassen, umrollen lassen, umrollen, quo cursu properat saecula volvere astrorum dominus, Sen. poët.: pronos v. menses (von der Mondgöttin), Hor.: multa vivendo vitalia saecula, Lucr.: u.v. Baume, multa virum volvens durando saecula vincit, Verg. – tot casus, umrollen lassen = bestehen, erleben, Verg. – u. medial, v. der Zeit u. den Ereignissen in der Zeit selbst, umrollen, in se sua per vestigia volvitur annus, Verg.: ut idem in singulos annos orbis (Kreislauf der Dinge) volveretur, Liv.: u. so Partiz. volvens refl., umrollend, volventia lustra, Lucr. 5, 928 (931): volvens annus, Ov. met. 5, 565: volventes anni, Eumen. pan. Constant. Caes. 3, 1: volventibus annis, im Umrollen (Verlaufe) der Jahre, Verg. Aen. 1, 234. Val. Flacc. 1, 505. Claud. Mamert. genethl. Maxim. 2, 3: u. volvendis mensibus, in umrollenden Monden, Verg. Aen. 1, 269. – d) ein Schicksal, eine Schicksalsbestimmung gleichs. aus der Schicksalsurne rollen lassen = verhängen, bestimmen (v. Zeus, Schicksal u. den Parzen), volvit vices (v. Zeus), Verg.: sic volvere Parcas (audierat), Verg.: sic numina fatis volvimur, et nullo Lachesis discrimine saevit, Claud.: mihi in incerto iudicium est, fatone res mortalium et necessitate immutabili an forte volvantur, Tac.: eludant videlicet, quibus forte temere humana negotia volvi agique persuasum est, Curt.

    B) insbes.: 1) im Inneren hin und her wälzen, umherrollen, a) im Herzen Leidenschaften umherwogen lassen, sich mit ihnen tragen, sie hegen, curarum tristes in pectore fluctus, Lucr.: varias pectore curas, Lucan.: magnos fluctus irarum, Lucr.: fluctus irarum sub pectore, Verg.: scire ingentes iam diu iras eum in pectore volvere, ihm im Herzen (im Inneren) kochen, Liv. – b) einen Gedanken, eine Vorstellung, ein Vorhaben im Herzen, im Geiste hin u. her bewegen = sich mit etw. beschäftigen, etw. in Erwägung ziehen, erwägen, auch überdenken, überlegen, auf etwas hin und her denken, hin und her sinnen (vgl. das homer. ὁρ μαίνειν mit und ohne κατὰ φρένα, ενὶ φρεσὶ, κατὰ od. ἀνὰ θυμόν), has inanium rerum ipsas volventes inanes cogitationes, Liv.: v. secretas cogitationes intra se, Curt.: Fauni sortem sub pectore, Verg.: cuncta in ordine animo, Plaut.: multa animo suo od. secum, Sall.: bellum in animo, Liv.: bellum adversus nos, Tac. – 2) = revolvere, Geschehenes gleichs. vor seinen Gedanken wieder aufrollen, sich wieder vor die Seele führen, wieder überdenken, veterum monumenta virorum, Verg.: longius et v olvens fatorum arcana movebo, Verg. – / Parag. Infin. volvier, Acc. tr. 395 R2. Lucr. 5, 714.

    lateinisch-deutsches > volvo

  • 16 volvo

    volvo, volvī, volūtum, ere (altind. válate, dreht sich, griech. ελύω, εἰλύω, winde, krümme, gotisch walwjan, wälzen, ahd. welzan, nhd. wälzen), rollen, kollern, wälzen, drehen, wirbeln, im Wirbel (Strudel) drehen, winden, I) eig.: A) im allg.: a) v. leb. Wesen: molem, Verg.: grandia saxa, Verg. (vgl. verso no. I, A, 1, auch über Ter. eun. 1085): oculos huc illuc, oculos per singula, Verg.: sub naribus ignem, sprühen, Verg.: semineces multos, am Boden wälzen, poet. = zu Boden strecken, Verg.: hostilia cadavera, umwenden, Sall. – volvimur undis, werden von den W. umhergerollt, sind ein Spiel der W., Verg. – Passiv volvi medial, rollen, sich wälzen, sich winden, sich drehen, mille meae volvuntur puppes, Lucan.: (anguis) inter vestes volvitur, Verg.: ante pedes Veneris, Prop.: in caput, Verg.: in fossas, Verg.: curru, herabrollen vom W., Verg.: in caeno, s. caenum. – u. bes. α) sich am Boden wälzen, v. im Kampfe Gefallenen, humi, arvis, Verg.: fundo in imo, Verg.: leto (im T.), Verg.: permixti caede virorum volvuntur equi, Verg. – β) sich drehen, v. Tanzenden, occepi denuo hoc modo volvi, Plaut. Pseud. 1277 R. – b) v. Lebl., wie vom Flusse, saxa glareosa, Liv.: saxa sub undis, Lucr.: scuta virûm sub undis u. sub undas, Verg.: caput alcis, umherrollen, Verg.: minores vortices, Hor. – v. Winde, fumum caligine atrā, aufwir-
    ————
    beln, Lucr.: so auch ignem ad fastigia summa, Verg.: vastos ad litora fluctus, Verg.: mare, Verg. – v. Lande, fumum, aufwirbeln, Verg. – refl. se volvere od. bl. volvere u. medial volvi, rollen, umrollen, sich wälzen, sich winden, wirbeln, sich emporwälzen, aufwirbeln, α) refl.: herba circa arbores se volvens, Plin.: u. so Partiz. volvens refl., volventia plaustra, die rollenden, Verg. georg. 1, 163. – β) medial: cylindrum volvi et versari turbinem putant, Cic.: illi qui volvuntur stellarum cursus sempiterni, Cic.: v. Tränen, lacrimae volvuntur inanes, rollen (fließen) vergebens, Verg.: lacrimae per ora volutae, Verg.: volvuntur per ora lacrimae, Hieron. – v. Flusse, per silvas, Verg.: sic tauriformis volvitur Aufidus, Hor.: quanta cum praecipitatione volvuntur (flumina), Sen.: caeco volvente fluctu, sich umrollend, Liv. fr. – von der Flamme, per culmina hominum, Verg. – v. Staube, ad muros, Verg. – v. einem Steine, per inane, durch die Luft wirbeln, Verg.
    B) insbes.: 1) einen Faden von der Spindel haspeln, ihn abspulen, volvere filum, Varro LL. 5, 114. – 2) eine Schriftrolle (volumen) von ihrem Stabe abrollen, aufrollen u. lesen, Tyrrhena carmina retro, Lucr.: libros Catonis, Cic. – 3) fortrollen, rollend mit fortnehmen, flumen pecus et domos volvens unā, Hor.: volvens aliena vitellus, Hor. – 4) meton., rollend, wälzend bilden, auch wir rollen, wälzen,
    ————
    pilas, wölgern, Plin.: als milit. t.t., orbem, einen Kreis aufrollen, schließen, nach allen Seiten Front machen, Liv.: in spatio exiguo turmas, Liv. – errorem per tortuosi amnis sinus flexusque, im Zickzack umherirren (vgl. κυκλοῦν), Liv.
    II) übtr.: A) im allg.: a) übh.: vita populi Romani per incerta maris et tempestatum cotidie volvitur, ist täglich das unsichere Spiel der Meereswogen u. Stürme, Tac. ann. 3, 54. – b) v. Redner, dem die Worte gleichmäßig u. ohne Anstoß von den Lippen rollen (vgl. volubilis), celeriter verba, nur so dahinrollen, Cic.: sententias facile verbis, Cic.: longissima est complexio verborum, quae volvi uno spiritu potest, Cic. – medial, quo melius cadat aut volvatur oratio, gleichmäßig dahinrolle, Cic. – c) eine Zeit od. die Dinge in der Zeit den Kreislauf durchlaufen lassen, umrollen lassen, umrollen, quo cursu properat saecula volvere astrorum dominus, Sen. poët.: pronos v. menses (von der Mondgöttin), Hor.: multa vivendo vitalia saecula, Lucr.: u.v. Baume, multa virum volvens durando saecula vincit, Verg. – tot casus, umrollen lassen = bestehen, erleben, Verg. – u. medial, v. der Zeit u. den Ereignissen in der Zeit selbst, umrollen, in se sua per vestigia volvitur annus, Verg.: ut idem in singulos annos orbis (Kreislauf der Dinge) volveretur, Liv.: u. so Partiz. volvens refl., umrollend, volventia lustra, Lucr. 5, 928 (931): volvens
    ————
    annus, Ov. met. 5, 565: volventes anni, Eumen. pan. Constant. Caes. 3, 1: volventibus annis, im Umrollen (Verlaufe) der Jahre, Verg. Aen. 1, 234. Val. Flacc. 1, 505. Claud. Mamert. genethl. Maxim. 2, 3: u. volvendis mensibus, in umrollenden Monden, Verg. Aen. 1, 269. – d) ein Schicksal, eine Schicksalsbestimmung gleichs. aus der Schicksalsurne rollen lassen = verhängen, bestimmen (v. Zeus, Schicksal u. den Parzen), volvit vices (v. Zeus), Verg.: sic volvere Parcas (audierat), Verg.: sic numina fatis volvimur, et nullo Lachesis discrimine saevit, Claud.: mihi in incerto iudicium est, fatone res mortalium et necessitate immutabili an forte volvantur, Tac.: eludant videlicet, quibus forte temere humana negotia volvi agique persuasum est, Curt.
    B) insbes.: 1) im Inneren hin und her wälzen, umherrollen, a) im Herzen Leidenschaften umherwogen lassen, sich mit ihnen tragen, sie hegen, curarum tristes in pectore fluctus, Lucr.: varias pectore curas, Lucan.: magnos fluctus irarum, Lucr.: fluctus irarum sub pectore, Verg.: scire ingentes iam diu iras eum in pectore volvere, ihm im Herzen (im Inneren) kochen, Liv. – b) einen Gedanken, eine Vorstellung, ein Vorhaben im Herzen, im Geiste hin u. her bewegen = sich mit etw. beschäftigen, etw. in Erwägung ziehen, erwägen, auch überdenken, überlegen, auf etwas hin und her denken, hin und her sinnen (vgl.
    ————
    das homer. ὁρ μαίνειν mit und ohne κατὰ φρένα, ενὶ φρεσὶ, κατὰ od. ἀνὰ θυμόν), has inanium rerum ipsas volventes inanes cogitationes, Liv.: v. secretas cogitationes intra se, Curt.: Fauni sortem sub pectore, Verg.: cuncta in ordine animo, Plaut.: multa animo suo od. secum, Sall.: bellum in animo, Liv.: bellum adversus nos, Tac. – 2) = revolvere, Geschehenes gleichs. vor seinen Gedanken wieder aufrollen, sich wieder vor die Seele führen, wieder überdenken, veterum monumenta virorum, Verg.: longius et v olvens fatorum arcana movebo, Verg. – Parag. Infin. volvier, Acc. tr. 395 R2. Lucr. 5, 714.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > volvo

  • 17 mulceo

    mulcĕo, ēre, mulsi, mulsum (qqf. mulctum) - tr. - [st2]1 [-] rendre doux. [st2]2 [-] palper, toucher légèrement, effleurer, passer légèrement la main sur, caresser. [st2]3 [-] apprivoiser, calmer, apaiser, adoucir, soulager; réjouir, charmer, flatter.    - mulcere caput, Quint.: passer doucement la main sur la tête.    - mulcere virgâ capillos, Ov.: effleurer les cheveux avec une baguette.    - mulcere aethera cantu, Virg.: faire retentir l'air de chants mélodieux.    - mulcere aures, Gell.: flatter l'oreille.    - mulcere tigres, Virg.: apprivoiser les tigres.    - mulcere fluctus, Virg.: calmer les flots.    - mulcere animos admiratione, Quint.: transporter les esprits d'admiration.    -... posse (eos) jure mulceri, Vell. (sub. inf.):... qu'on pouvait se les attacher par la justice.    - mulcere ebrietatem, Plin.: dissiper l'ivresse.    - voir mulsus
    * * *
    mulcĕo, ēre, mulsi, mulsum (qqf. mulctum) - tr. - [st2]1 [-] rendre doux. [st2]2 [-] palper, toucher légèrement, effleurer, passer légèrement la main sur, caresser. [st2]3 [-] apprivoiser, calmer, apaiser, adoucir, soulager; réjouir, charmer, flatter.    - mulcere caput, Quint.: passer doucement la main sur la tête.    - mulcere virgâ capillos, Ov.: effleurer les cheveux avec une baguette.    - mulcere aethera cantu, Virg.: faire retentir l'air de chants mélodieux.    - mulcere aures, Gell.: flatter l'oreille.    - mulcere tigres, Virg.: apprivoiser les tigres.    - mulcere fluctus, Virg.: calmer les flots.    - mulcere animos admiratione, Quint.: transporter les esprits d'admiration.    -... posse (eos) jure mulceri, Vell. (sub. inf.):... qu'on pouvait se les attacher par la justice.    - mulcere ebrietatem, Plin.: dissiper l'ivresse.    - voir mulsus
    * * *
        Mulceo, mulces, mulsi, mulsum et mulctum, secundum Priscianum, mulcere. Virgil. Addoulcir, Appaiser, Apprivoiser.
    \
        Ceruix mulcetur dextra. Cic. Est maniee doulcement.
    \
        Feras mulcere. Ouid. Apprivoiser.
    \
        Fluctus mulcere. Virgil. Appaiser.

    Dictionarium latinogallicum > mulceo

  • 18 fluo

    flŭo, xi, xum, 3 (archaic form of the sup.: FLUCTUM, acc. to Prisc. p. 817 P.; cf.: fluo, fluctum, Not. Tir. From this form are derived fluctio and fluctus. In Lucr. 6, 800, the correct read. is laveris, not flueris, v. Lachm. ad h. l.), v. n. [Gr. phlu-, phlusai, anaphluô, etc.; Lat. fleo, fletus; flumen, fluctus, etc.; orig. one root with fla-, to blow, q. v. and cf. Curt. Gr. Etym. p. 302], to flow (cf.: mano, labor, etc.).
    I.
    Lit.: per amoenam urbem leni fluit agmine flumen, Enn. ap. Macr. S. 6, 4 (Ann. v. 177 ed. Vahl.); cf.:

    ut flumina in contrarias partes fluxerint,

    Cic. Div. 1, 35, 78:

    flumen quod inter eum et Domitii castra fluebat,

    Caes. B. C. 3, 37, 1; cf.

    also: aurea tum dicat per terras flumina vulgo Fluxisse,

    Lucr. 5, 911:

    fluvius Eurotas, qui propter Lacedaemonem fluit,

    Cic. Inv. 2, 31, 96:

    Helvetiorum inter fines et Allobrogum Rhodanus fluit,

    Caes. B. G. 1, 6, 2:

    Arar in utram partem fluat,

    id. ib. 1, 12, 1:

    ea, quae natura fluerent atque manarent, ut aqua,

    Cic. N. D. 1, 15, 39: fluens unda, water from a stream (opp.: putealis unda, spring-water), Col. 1, 5, 1:

    in foveam,

    Lucr. 2, 475; cf. id. 5, 271:

    fluxit in terram Remi cruor,

    Hor. Epod. 7, 19; cf. Luc. 6, 61:

    imber,

    Ov. P. 4, 4, 2:

    sanguis,

    id. M. 12, 312:

    fluit de corpore sudor,

    id. ib. 9, 173; cf.:

    sudor fluit undique rivis,

    Verg. A. 5, 200:

    aes rivis,

    id. ib. 8, 445:

    nudo sub pede musta fluunt,

    Ov. R. Am. 190:

    madidis fluit unda capillis,

    drips, id. M. 11, 656:

    cerebrum molle fluit,

    id. ib. 12, 435:

    fluunt lacrimae more perennis aquae,

    id. F. 2, 820:

    fluens nausea,

    Hor. Epod. 9, 35; cf.:

    alvus fluens,

    Cels. 2, 6:

    fluit ignibus aurum,

    becomes fluid, melts, Ov. M. 2, 251.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of bodies, to flow, overflow, run down, drip with any fluid.— With abl.:

    cum fluvius Atratus sanguine fluxit,

    Cic. Div. 1, 43, 98; Ov. M. 8, 400:

    cruore fluens,

    id. ib. 7, 343:

    sudore fluentia brachia,

    id. ib. 9, 57; cf.:

    fluunt sudore et lassitudine membra,

    Liv. 38, 17, 7; 7, 33, 14; cf. id. 10, 28, 4:

    pingui fluit unguine tellus,

    Val. Fl. 6, 360:

    vilisque rubenti Fluxit mulctra mero,

    overflows, Sil. 7, 190. —Without abl.:

    madidāque fluens in veste Menoetes,

    Verg. A. 5, 179:

    fluentes cerussataeque buccae,

    dripping with paint, Cic. Pis. 11, 25 (cf. Cic. de Or. 2, 66, 266, 2. b. infra):

    Graeculae vites acinorum exiguitate minus fluunt,

    i. e. yield but little wine, Col. 3, 2, 24; 3, 2, 5; 12, 52, 1.—With acc. of kin. signif.:

    Oenotria vina fluens,

    Claud. Laud. Stil. 2, 264.—
    2.
    To move in the manner of fluids, to flow, stream, pour:

    inde alium (aëra) supra fluere,

    to flow, Lucr. 5, 514 and 522:

    unde fluens volvat varius se fluctus odorum,

    id. 4, 675 sq.; cf.:

    principio omnibus a rebus, quascumque videmus, Perpetuo fluere ac mitti spargique necesse est Corpora, quae feriant oculos visumque lacessant: Perpetuoque fluunt certis ab rebus odores, Frigus ut a fluviis, calor a sole, aestus ab undis Aequoris,

    id. 6, 922 sq.:

    aestus e lapide,

    id. 6, 1002:

    venti,

    id. 1, 280:

    fluit undique victor Mulciber,

    Sil. 17, 102:

    comae per levia colla fluentes,

    flowing, spreading, Prop. 2, 3, 13; cf.:

    blanditiaeque fluant per mea colla rosae,

    id. 4 (5), 6, 72:

    vestis fluens,

    flowing, loose, id. 3, 17 (4, 16), 32:

    tunicisque fluentibus,

    Ov. A. A. 3, 301:

    nodoque sinus collecta fluentes,

    Verg. A. 1, 320; cf.

    also: balteus nec strangulet nec fluat,

    Quint. 11, 3, 140:

    nec mersa est pelago, nec fluit ulla ratis,

    floats, is tossed about, Mart. 4, 66, 14:

    ramos compesce fluentes,

    floating around, spreading out, Verg. G. 2, 370:

    ad terram fluit devexo pondere cervix,

    droops, id. ib. 3, 524:

    omnisque relictis Turba fluit castris,

    pour forth, id. A. 12, 444:

    olli fluunt ad regia tecta,

    id. ib. 11, 236;

    so of a multitude or crowd of men: densatis ordinibus effuse fluentem in se aciem excepere,

    Curt. 6, 1, 6.—
    b.
    Pregn., of bodies, to pass away, fall away, to fall off or out, to vanish:

    excident gladii, fluent arma de manibus,

    Cic. Phil. 12, 3, 8:

    capilli fluunt,

    Cels. 6, 1; Plin. 27, 4, 5, § 17:

    sponte fluent (poma) matura suā,

    Ov. Am. 2, 14, 25:

    quasi longinquo fluere omnia cernimus aevo,

    Lucr. 2, 69; cf.:

    cuncta fluunt omnisque vagans formatur imago,

    Ov. M. 15, 178: dissolvuntur enim tum demum membra fluuntque, Lucr. 4, 919:

    surae fluxere,

    Luc. 9, 770:

    buccae fluentes,

    fallen in, lank, Cic. de Or. 2, 66, 266.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to flow, spring, arise, come forth; to go, proceed:

    ex ejus (Nestoris) lingua melle dulcior fluebat oratio,

    Cic. de Sen. 10, 31:

    carmen vena pauperiore fluit,

    Ov. Pont. 4, 2, 20:

    Calidii oratio ita libere fluebat, ut nusquam adhaeresceret,

    Cic. Brut. 79, 274:

    in Herodoto omnia leniter fluunt,

    Quint. 9, 4, 18; cf.

    also: grammatice pleno jam satis alveo fluit,

    id. 2, 1, 4:

    quae totis viribus fluit oratio,

    id. 9, 4, 7:

    oratio ferri debet ac fluere,

    id. 9, 4, 112.— Transf., of the writer himself:

    alter (Herodotus) sine ullis salebris quasi sedatus amnis fluit,

    Cic. Or. 12, 39; cf.:

    (Lucilius) cum flueret lutulentus,

    Hor. S. 1, 4, 11; 1, 10, 50; 1, 7, 28:

    facetiis,

    Plaut. Mil. 4, 8, 12:

    multa ab ea (luna) manant et fluunt, quibus animantes alantur augescantque,

    Cic. N. D. 2, 19, 50:

    haec omnia ex eodem fonte fluxerunt,

    id. ib. 3, 19, 48:

    dicendi facultatem ex intimis sapientiae fontibus fluere,

    Quint. 12, 2, 6; 5, 10, 19; 5, 9, 14:

    omnia ex natura rerum hominumque fluere,

    id. 6, 2, 13:

    nomen ex Graeco fluxisse,

    id. 3, 4, 12:

    ab isto capite fluere necesse est omnem rationem bonorum et malorum,

    Cic. Fin. 2, 11, 34; Quint. 1, 1, 12:

    unde id quoque vitium fluit,

    id. 11, 3, 109; 7, 3, 33:

    Pythagorae doctrina cum longe lateque flueret,

    spread itself, Cic. Tusc. 4, 1, 2:

    multum fluxisse video de libris nostris variumque sermonem,

    id. N. D. 1, 3, 6:

    sic mihi tarda fluunt ingrataque tempora,

    flow, pass, Hor. Ep. 1, 1, 23:

    in rebus prosperis et ad voluntatem nostram fluentibus,

    going, Cic. Off. 1, 26, 90: rebus supra votum fluentibus, Sall. H. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 2, 169 (Hist. 1, 101 Dietsch); Tac. H. 3, 48; Just. 23, 3; cf.:

    rebus prospere fluentibus,

    succeeding, prospering, Tac. Or. 5; id. A. 15, 5: illius rationes quorsum fluant, proceed, Attic. ap. Cic. Att. 9, 10, 4; cf.:

    res fluit ad interregnum,

    Cic. Att. 4, 16, 11;

    cuncta in Mithridatem fluxere,

    Tac. A. 11, 9.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of speech, etc., to flow uniformly, be monotonous:

    efficiendum est ne fluat oratio, ne vagetur, etc.,

    Cic. de Or. 3, 49, 190:

    quod species ipsa carminum docet, non impetu et instinctu nec ore uno fluens,

    Tac. A. 14, 16; cf. Cic. Brut. 79.—Pregn., to dissolve, vanish, perish:

    qua (voluptate) cum liquescimus fluimusque mollitia,

    Cic. Tusc. 2, 22, 52:

    fluens mollitiis,

    Vell. 1, 6, 2; 2, 88, 2:

    cetera nasci, occidere, fluere, labi, nec diutius esse uno et eodem statu,

    Cic. Or. 3, 10:

    fluit voluptas corporis et prima quaeque avolat,

    id. Fin. 2, 32, 106:

    fluentem procumbentemque rem publicam populi Romani restituere,

    Vell. 2, 16 fin. —Hence,
    1.
    fluens, entis, P. a.
    A.
    Lax, relaxed, debauched, enervated, effeminate:

    inde soluti ac fluentes non accipiunt e scholis mala ista, sed in scholas afferunt,

    Quint. 1, 2, 8:

    Campani fluentes luxu,

    Liv. 7, 29, 5:

    incessu ipso ultra muliebrem mollitiem fluentes,

    Sen. Tranq. 15:

    fluentibus membris, incessu femineo,

    Aug. Civ. D. 7, 26.—
    B.
    Of speech,
    1.
    Flowing, fluent:

    sed in his tracta quaedam et fluens expetitur, non haec contorta et acris oratio,

    Cic. Or. 20, 66:

    lenis et fluens contextus,

    Quint. 9, 4, 127.—
    2.
    Lax, unrestrained:

    ne immoderata aut angusta aut dissoluta aut fluens sit oratio,

    Cic. Or. 58, 198:

    dissipata et inculta et fluens oratio,

    id. ib. 65, 220;

    and transf. of the speaker: in locis ac descriptionibus fusi ac fluentes sumus,

    Quint. 9, 4, 138.— Adv.: flŭenter, in a flowing, waving manner (very rare):

    res quaeque fluenter fertur,

    Lucr. 6, 935 (but not ib. 520, where the correct read. is cientur;

    v. Lachm.): capillo fluenter undante,

    App. M. 2, p. 122, 7. —
    2.
    fluxus, a, um, P. a. (mostly poet. and in post-Aug. prose).
    A.
    Lit., flowing, fluid:

    elementa arida atque fluxa, App. de Mundo: sucus,

    Plin. 9, 38, 62, § 133:

    vas fluxum pertusumque,

    i. e. leaking, Lucr. 6, 20.—
    2.
    Transf., flowing, loose, slack:

    ipsa crine fluxo thyrsum quatiens,

    Tac. A. 11, 31:

    habena,

    Liv. 38, 29, 6:

    amictus,

    Luc. 2, 362; cf.:

    ut cingeretur fluxiore cinctura,

    Suet. Caes. 45 fin.:

    fluxa arma,

    hanging slack, loose, Tac. H. 2, 99.—
    (β).
    Pregn., frail, perishable, weak:

    corpora,

    Tac. H. 2, 32; cf.:

    spadone eviratior fluxo,

    Mart. 5, 41, 1:

    (murorum) aevo fluxa,

    Tac. H. 2, 22. —
    B.
    Trop.
    1.
    Lax, loose, dissolute, careless:

    animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

    Sall. C. 14, 5: cf.:

    animi fluxioris esse,

    Suet. Tib. 52:

    duces noctu dieque fluxi,

    Tac. H. 3, 76:

    spectaculum non enerve nec fluxum,

    Plin. Pan. 33, 1:

    fluxa atque aperta securitas,

    Gell. 4, 20, 8.—
    2.
    Pregn., frail, weak, fleeting, transient, perishable:

    res nostrae ut in secundis fluxae, ut in adversis bonae,

    decayed, impaired, disordered, Cic. Att. 4, 2, 1: hujus belli fortuna, ut in secundis, fluxa;

    ut in adversis, bona,

    id. ad Brut. 1, 10, 2:

    res humanae fluxae et mobiles,

    Sall. J. 104, 2:

    divitiarum et formae gloria fluxa atque fragilis est,

    id. C. 1, 4; cf.:

    instabile et fluxum,

    Tac. A. 13, 19:

    fluxa auctoritas,

    id. H. 1, 21:

    cave fidem fluxam geras,

    Plaut. Capt. 2, 3, 79:

    fides,

    Sall. J. 111, 2; Liv. 40, 50, 5; cf.:

    fluxa et vana fides,

    unreliable, unstable, id. 28, 6, 11; Tac. H. 2, 75; 4, 23:

    studia inania et fluxa,

    id. A. 3, 50 fin.:

    fluxa senio mens,

    id. ib. 6, 38.— Adv.: fluxē, remissly, negligently (post-class. and rare):

    more vitae remissioris fluxius agens,

    Amm. 18, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > fluo

  • 19 frango

    frango, frēgi, fractum, 3, v. a. [root in Gr. FPAT, rhêgnumi, rhêgma, rhôgaleos; Goth. Brikkan; Irish brissim; Germ. brechen; Engl. break; but cf. Fick, Vergl. Wörterb. p. 182, and v. the letter F], to break, break in pieces, dash to pieces, shiver, break in two (cf.: rumpo, diffringo).
    I.
    Lit.: hastas frangit quatitque, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 435 ed. Vahl.); cf.: aes sonit, franguntur hastae, id. Fragm. ap. Non. 504, 33 (Trag. v. 213 ed. Vahl.): fraxinus frangitur atque abies consternitur alta, is broken, felled, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 195 ed. Vahl.):

    simulacra,

    Lucr. 6, 419:

    milvo est quoddam bellum quasi naturale cum corvo: ergo alter alterius ubicumque nactus est ova, frangit,

    Cic. N. D. 2, 49, 125:

    anulus aureus fractus et comminatus est,

    id. Verr. 2, 4, 25, § 56:

    compluribus navibus fractis,

    dashed to pieces, Caes. B. G. 4, 29, 3:

    naves,

    Hor. A. P. 20:

    navem is fregit apud Andrum insulam,

    Ter. And. 1, 3, 17; cf. Auct. Her. 4, 44, 57:

    domus fracta conjectu lapidum,

    Cic. Att. 4, 3, 2:

    janua frangatur, latret canis,

    Hor. S. 1, 2, 128:

    patinam,

    id. ib. 2, 8, 72:

    lagenam,

    id. ib. 81:

    crystallina,

    Mart. 14, 111:

    aulas in caput,

    Plaut. Capt. 1, 1, 21:

    corpora ad saxum,

    Verg. A. 3, 625:

    vindices rerum capitalium laqueo gulam fregere,

    broke his neck, strangled him, Sall. C. 55, 5:

    cervices civium Romanorum in carcere,

    Cic. Verr. 2, 5, 57, § 147; id. Vatin. 11, 26:

    senile guttur parentis impiā manu,

    Hor. Epod. 3, 2:

    cerebrum,

    Verg. A. 5, 413:

    brachium,

    Cic. de Or. 2, 62, 253; cf.

    coxam,

    Plin. Ep. 2, 1, 5:

    crus,

    Hor. Ep. 1, 17, 59:

    crura,

    Cic. Phil. 13, 12, 27; Suet. Aug. 67; id. Tib. 44; Vulg. Johan. 19, 31:

    cornu in arbore,

    Ov. F. 5, 121:

    non ego te, tigris ut aspera Gaetulusve leo, frangere persequor,

    to tear in pieces, Hor. C. 1, 23, 10; cf.:

    indomitos ut cum Massyla per arva Armenti reges magno leo fregit hiatu, etc.,

    Stat. Th. 11, 28; Val. Fl. 2, 458; Plin. 8, 40, 61, § 150:

    nubes in montem actae non franguntur, sed circumfunduntur,

    Sen. Q. N. 2, 28, 2.—
    B.
    Transf., in gen., to break up small, to grind, bruise, crush (freq. since the Aug. per.):

    glebam bidentibus,

    Verg. G. 2, 400;

    glebas,

    id. ib. 3, 161:

    fruges robore saxi,

    Lucr. 1, 882:

    farra saxo,

    Val. Fl. 2, 448:

    hordeum molis,

    Plin. 18, 7, 14, § 72:

    granum dentibus,

    id. 18, 24, 54, § 196:

    fabam,

    id. 19, 3, 15, § 40:

    glandem (sues),

    Verg. G. 2, 72:

    testes homini,

    Plin. 11, 49, 110, § 263:

    toros,

    to press, throw one's self upon, Mart. 2, 59, 3; 4, 8, 6: comam in gradus, to twist, braid, Quint. 1, 6, 44:

    mare montis ad ejus Radices frangit fluctus,

    breaks, Lucr. 6, 695; cf.:

    quam (fortunam) existimo levem et imbecillam ab animo firmo et gravi tamquam fluctum a saxo frangi oportere,

    Cic. Fam. 9, 16, 6:

    fluctus (scopulus),

    Luc. 6, 266:

    undam,

    Ov. F. 4, 282:

    aquas,

    Quint. 9, 4, 7:

    amnem nando,

    Luc. 8, 374; cf. Sil. 3, 457; 8, 555:

    iter,

    i. e. turn off from it, Stat. Th. 12, 232.
    II.
    Trop., to break down, subdue, weaken, diminish, violate; to soften, move, touch:

    quem (Viriathum) C. Laelius praetor ita fregit et comminuit ferocitatemque ejus ita repressit, ut, etc.,

    broke down, subdued, Cic. Off. 2, 11 fin.; cf.:

    fractam illam et debilitatam vim suam, etc.,

    id. Fam. 1, 9, 2:

    quem series immensa laborum fregerit,

    Ov. H. 9, 6:

    nationes frangere domareque,

    Cic. Prov. Cons. 13, 33:

    proeliis calamitatibusque fracti,

    Caes. B. G. 1, 31, 7:

    victi sumus igitur, aut, si vinci dignitas non potest, fracti certe et abjecti,

    Cic. Fam. 4, 7, 2:

    te ut ulla res frangat?

    would break, shake thy resolution, id. Cat. 1, 9, 22; cf.:

    frangi metu, cupiditate,

    id. Off. 1, 20, 68:

    fractus ac debilitatus metu,

    id. de Or. 1, 26, 121:

    flecti animo atque frangi,

    id. Sull. 6, 18:

    frangi animo,

    id. Phil. 2, 15, 37:

    dolore,

    id. Fin. 2, 29, 95:

    misericordiā,

    id. Att. 7, 12, 3:

    pudore,

    id. Tusc. 2, 21, 48 et simil.; cf.

    also: aliquem auctoritate,

    id. ib. 1, 21 fin.:

    aliquem patientiā,

    id. Brut. 25, 95: quae (vis) summas frangit infirmatque opes, Poët. ap. Cic. Rab. Post. 10, 28:

    debilitatur ac frangitur eloquentia,

    Tac. Dial. 39:

    mollis illa educatio, quam indulgentiam vocamus, nervos omnes et mentis et corporis frangit,

    Quint. 1, 2, 6:

    frangitur vox,

    id. 11, 3, 20; cf. id. 12, 11, 2:

    vox Auditur fractos sonitus imitata tubarum,

    Verg. G. 4, 72:

    et illa (littera), quae est sexta nostrarum (i. e. F) quoties aliquam consonantem frangit, ut in hoc ipso frangit, multo fit horridior,

    i. e. weakens, Quint. 12, 10, 29 Spald. (v. the passage in its connection); cf. id. 1, 4, 11:

    primum divisit ineleganter: duo enim genera quae erant, fecit tria: hoc est non dividere, sed frangere,

    Cic. Fin. 2, 9, 26; cf.:

    frangas citius quam corrigas, quae in pravum induruerunt,

    Quint. 1, 3, 12:

    bellum proeliis frangere,

    Cic. Prov. Cons. 13, 32:

    dignitatem,

    id. Fam. 9, 16, 6:

    hunc (pedum dolorem) abstinentiā, sanctitate vicit et fregit,

    Plin. Ep. 1, 12, 5:

    ut equorum cursum delicati minutis passibus frangunt,

    Quint. 9, 4, 113:

    animos frangi et debilitari molestiā,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 1, § 2:

    ingenium (mala),

    Ov. Tr. 3, 14, 33:

    sublimia pectora (Venus et vinum),

    id. F. 1, 301:

    ego unus contudi et fregi exsultantis praedonis audaciam,

    Cic. Phil. 13, 13 fin.; cf. id. Fragm. ap. Non. 301, 8 (id. Rep. 3, 36 ed. Mos.):

    furorem et petulantiam alicujus,

    id. Pis. 14, 31:

    libidines,

    id. Leg. 3, 13, 31:

    odium iramque (risus),

    Quint. 6, 3, 9:

    impetum cogitationis (membranae),

    id. 10, 3, 31:

    consilium alicujus,

    Cic. Fam. 4, 4, 4; cf.:

    sententiam alicujus,

    id. ib. 1, 4, 1:

    foedus,

    id. Pis. 12, 28; id. Scaur. 42:

    fidem,

    id. Rosc. Com. 6, 16:

    jura pudicitiae,

    Prop. 4 (5), 5, 28:

    mandata,

    Hor. Ep. 1, 13, 19:

    fas,

    Grat. Cyneg. 451:

    morantem diem mero (= breviorem reddere),

    to shorten, Hor. C. 2, 7, 6:

    vina,

    i. e. to weaken, dilute, Mart. 14, 103; Plin. 14, 22, 28, § 138:

    cum frangerem jam ipse me cogeremque illa ferre toleranter,

    Cic. Fam. 4, 6, 2:

    nec animus tantis se laboribus frangeret, neque, etc.,

    id. Arch. 11, 29:

    ante quam calores aut frigora se fregerunt,

    diminished, abated, Varr. R. R. 2, 2, 18; cf.:

    Scaevola paulum quiescet, dum se calor frangat,

    Cic. de Or. 1, 62, 265:

    fracti aestus et nondum orta frigora,

    Cels. 7, 7, 4 fin.; cf.:

    fluctus se frangit,

    Sen. Med. 392:

    glacies se frangit,

    id. Q. N. 4, 5, 4.—Hence, fractus, a, um, P. a., weakened, weak, feeble, faint:

    jamque adeo fracta est aetas effetaque tellus Vix animalia parva creat,

    Lucr. 2, 1151:

    quod me audis fractiorem esse animo,

    i. e. more disheartened, less courageous, Cic. Att. 11, 12, 4; cf.:

    spes amplificandae fortunae fractior,

    id. Lael. 16, 59:

    in compositione fractus,

    powerless, feeble, Quint. 12, 10, 12; cf.:

    quid est tam fractum, tam minutum, tam in ipsa concinnitate puerile?

    Cic. Brut. 83, 287; and:

    corruptum et omnibus vitiis fractum dicendi genus,

    Quint. 10, 1, 125: corrupta oratio maxime comprehensione obscura, compositione fracta consistit, id. [p. 777] 8, 3, 57:

    effeminata et fracta impudicis modis (musice),

    id. 1, 10, 31.

    Lewis & Short latin dictionary > frango

  • 20 alludo

    al-lūdo (ad-lūdo), lūsī, ere, bei, zu, mit jmd. od. etw. spielen, scherzen, kosen, schäkern, tändeln, I) eig.: a) v. Pers., m. ad u. Akk. u.m. bl. Dat., ad id (scortum), Ter.: veluti ad notam (mulierem), liebkosen (v. einem Kinde), Iustin.: Cicero Trebatio alludens, Quint.: et nunc alludit (sc. tauro), Ov.: quasi alludens, gleichs. im Scherz, Suet.: Galba alludens varie et copiose, seinen Witz spielen lassend in aller Mannigfaltigkeit u. Fülle, Cic.: nec plura alludens, nicht weiter scherzend, Verg. – bes. in der Rede anspielen auf etw., alludit ad nomen, quod hirundo, Ps. Ascon. Cic. Verr. 2, 24: Phidias Homeri versibus egregio dicto allusit, Val. Max. 3, 7. ext. 4: bene allusit de consiliaribus, Schol. Iuven. 3, 46: alludens tali cavillo, Aur. Vict. epit. 9, 14. – b) v. personif. Lebl.: α) v. der Wasserflut = an etw. schlagen, plätschern, mare litoribus alludit, Cic. de nat. deor. 2, 100 M.: alludentibus undis, Ov.: ubi alludit unda, Plin. – m. Acc., quae fluctus salis alludebant, Catull. 64, 67: quod (aequor) vicissim nunc appulsum nostris pedibus alluderet fluctus, Min. Fel. 3, 3. – m. Dat., extremis alludunt aequora plantis, Stat. Theb. 9, 336. – β) vom Wind, ansäuseln, comas ac summa cacumina silvae lenibus adludit flabris levis auster, Val. Flacc. 6, 665. – u. von dem vom Wind bewegten Baume, et curvata suis fetibus ac tremens alludit patulis arbor hiatibus, Sen. Thyest. 157. – γ) von der Flamme, hinschlagen, hinlecken zu usw., ibi epulantes alludit flamma, Solin. 5, 24. – δ) v. Glück, mit jmd. sein Spiel treiben, cum (fortuna) tibi falsae illecebris felicitatis alluderet, Boëth. de cons. phil. 2. pros. 1. p. 20, 7 Obb. – II) übtr.: genus eorum, qui sapientiae alludunt (die nahe an die Weisheit hinreichen), quam non quidem contigerunt, in conspectu tamen et, ut ita dicam, sub ictu habent, Sen. ep. 72, 12: u. prope posita speique nostrae alludentia sequamur, halten uns an das Nahegelegene u. unserer Hoffnung sich Darbietende, Sen. de tranqu. anim. 10, 5.

    lateinisch-deutsches > alludo

См. также в других словарях:

  • Fluctus — (pluriel fluctus) est un mot d origine latine désignant une vague, un flot, un écoulement. Utilisé pour la première fois pour décrire des formations du satellite jovien Io. On ne connaît que deux exemples sur Mars : Galaxias Fluctus dans la… …   Wikipédia en Français

  • FLUCTUS — in crinibus, idem quod ordo, statio, gradus, annulus; concinna nempe crinium per annulos inflexio et per gradus digestio, fluctuum modo exstantium, modo subsidentium, et invicem se propellentium undulatos intortosqueve motus plane referens. Mart …   Hofmann J. Lexicon universale

  • fluctus — noun An area covered by outflow from a volcano …   Wiktionary

  • fluctus — /flaktas/ Flood; flood tide …   Black's law dictionary

  • fluctus — /flaktas/ Flood; flood tide …   Black's law dictionary

  • fluctus — Same as flood tide …   Ballentine's law dictionary

  • Ara Fluctus — Ara Facula Géographie et géologie Coordonnées 39,8° N • 118,4° W Type de formation Fluctus Diamètre 70 km …   Wikipédia en Français

  • Leilah Fluctus — Leilah Facula Géographie et géologie Coordonnées 50,5° N • 77,8° W Type de formation Fluctus Diamètre 190 km …   Wikipédia en Français

  • Rohe Fluctus — Rohe Facula Géographie et géologie Coordonnées 47,3° N • 37,7° W Type de formation Fluctus Diamètre 103 km …   Wikipédia en Français

  • Winia Fluctus — Winia Facula Géographie et géologie Coordonnées 49° N • 46° W Type de formation Fluctus Diamètre 300 km …   Wikipédia en Français

  • Mylitta Fluctus — Lavastrom auf Venus Mylitta Fluctus Mylitta Fluctus, mit markierter Quelle (Source) …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»